Avhatakali Ndima 2

Ndima 2

Nga musumbuluwo ndo vuwa nga matsheloni nda ḓi lugisa. U tou amba ngoho Misumbuluwo ndo vha ndi tshi i vhenga nga uri ndo vha ndi na kiḽasi i no thoma nga awara ya malo nga matsheloni, awara ya ṱahe i khwiṋe nyana fhedzi ya malo ndi uri tambudza. Ndo konḓelela nda bva nguvhoni nda ya u ṱamba, ndo vhuya nda wana Nyadzani a tshe o eḓela. Ndo mu dzinginyisa nda ri kha vuwe, o vha a sa khou ṱoḓa u vuwa na luthihi, ndo fhedzisela ndo to mu fukula nguvho uri a vuwe. O vuwa a kokodza milenzhe a ya u ṱamba. Nyadzani o ri u ṱuwa nṋe nda sala nda ṱoḓa zwiambaro zwa u ambara. Ndo vha ndi tshi khou pfa ndo takala, nga u ralo ndo mbo ḓi ambara kurokho kwa mavhala-mavhala ku ne kwa tou guma hafha nṱha nyana ha magona na zwienda zwa masandazi, ndo fhedza nda gama mavhudzi anga, u fhedza henefho nda ambara zwigiṋa, mabengele na vhulungu. Sa musidzana ndi tea u ambara nga nḓila ine nda lavhelesea vhukati ha vhathu.  Muhumbulo hoyo wo ita uri ndi setshelele ndi ndoṱhe. Nyadzani o mbo ḓi vha a tshi khou vhuya, ori u vhuya a ambara ku rukhu kuṱuku kwa bokhathi na luvese. Ro ṱuwa ra swika ra dzhena kha kilasi yashu ya u thoma nga awara ya Malo. Ngoho ndo vha ndi tshi khou pfa muya wanga u siho kha zwa u dzula kiḽasini. Kiḽasi yashu yau fhedza yo vha ya awara ya u thoma. Ro ri u fhedza nṋe nda ri ndi khou ya rumuni, Nyadzani ene o ri u ḓo vhuya nga murahu.

Ndo ri ndi tshi khou vhuya rumuni nda ṱangana na houḽa muṱhannga we nda vuwa ramuni yawe heḽia ḓuvha. “Hmm ṱhase mani"

O ralo o fara tshiṱefu o ima phanḓa hanga, nṋe ndo mbo ḓi mu sedza nga iṱo heḽia ḽau u koḓa thanga, naa u khou nndwalela nṋe uyu ngoho? Ndo humbula nga u ralo zwenezwi ndo mu lavhelesa. O dovha a isa phanḓa musi a tshi vhona ndi sa fhinduli

“Ndi khou amba na ene.” “Ndi kho vhona zwone” Ndi nṋe ndi tshi fhindula musi ndi tshi khou ita hezwiḽa zwa u ginḓa fhasi nga mulenzhe muthihi ndo mu sedza.

“Zwino o tshimbila hani ḽia ḓuvha? Ndi amba ngauri o ṱuwa a tshi vho tou gidima.” “Ni na tshivhindi ni a ḓivha,  Tshivenḓa tshi ri tshiḓumbumukwe tshi konela ho swaho ndi zwone, ndi uri ni tou ya dziphathini ni tshi khou ya u lalela vhasidzana vho kambiwaho uri ni kone u vha hwala ni ṱuwe navho thiri, ni tou vha  muthuḓe naa?” Ndo amba maipfi haya ndo dinalea.

“Mi...mini” O vha a tshi vhonala o no ḓaḓa. “Litshani u ḓiḓaḓisa, no mpfa uri ndo ri mini, hezwiḽa zwe na ita ngoho a zwi ni iti munna na luthihi lini, zwi tou sumbedza uri ni goswi u guma ngafhi.” O ri upfa ndi tshi ralo muṱhannga a sea tshiseo hetshiḽa tsha khole. “Hezwi ndi khou balelwa u zwi kholwa, ni khou swaswa thiri?” “Ndi uri na nungo dzau sea ni nadzo” “Heḽa tshivhanda, no vha no kangwa nga maanḓa ni tshi khou sokou ḓi posa kha muṱhannga muṅwe na muṅwe ni tshi khou ri kha ri ṱuwe roṱhe. No vha ni tshi khou ṱuwa na muṅwe muṱhannga nṋe nda ni pfela vhuṱungu ngauri no vha ni tshi tou vhonala uri a ni ḓi pfi, ndo mbo ḓi ya kha houḽa muṱhannga nda ri ndi seisana na inwi, u bva hafho ndo mbo ḓi ni hwala nda vhuya na inwi rumuni yanga ngauri yaṋu ndo vha ndi sa i ḓivhi. Ndo swika nda ni eḓedza na nṋe nda mbo ḓi edela, zwino vhofholowani, ahuna zwo iteaho.”

O ri u ralo nda wana ndo ṋiwa nga ṱhoni nda vho sokouri “ndi...ndi khou humbela pfarelo vhathu, nṋe ndo vha ndi khou…” Thi ngo tsha fhedzisa ngauri o mbo ḓi nkaṱudza

“Na zwino, thina nda vha na u ḓivha uri no vha ni khou ri mini, tshiṅwe hafhu, nṋe ndo tou amba na inwi ngauri no sia zwienda zwaṋu hangei rumuni yanga, fhedzi ni songo vhilaela ndi ḓo zwilaṱa” O mbo ḓi rembuluwa a mpfuralela. “Ndi kho tou humbela vhathu, mpfareleni!”

O mbo ḓi hwenya a ṱuwa a songo amba tshithu. Nṋe ndo sokou sala ndo ima henefho ndo ḓaḓa tshoṱhe. Vhathu vhanga! Uri nṋe ndo kolela muthu wea nthusa nga u rali ngoho? No no vhuya na pfa no shona na vho sokou vhunaila ni tshi vho nga tshiṋoni tsho ṋelwa nga mvula? Hezwo ndi zwe nda vha ndi zwone. Muṱhannga wa vhathu o ḓidina a nthusa, nṋe nda mbo ḓi tou mu kolela ndi songo vhuya nda lindela upfa uri u ḓo ri mini. Fhedzi-ha nṋe ndo vha ndo fanela ndo humbula uri mini ngoho? Hafhu uri muṱhannga a ite zwe houḽa a ita zwi konḓa nga maanḓa ano maḓuvha, ndi ngazwo nṋe ndo humbulela zwivhi fhedzi. Ndi khou fanela uri ndi ye u humbela pfarelo khae, kana na rumu yawe ndi kha ḓi i humbula wee, ndo vha ndi tshi khou humbula nga u ralo ndi tshi khou humela rumuni yanga.

Ndo ri u swika rumuni nda thoma nda eḓela. Ndo vuwa nga murahu ndi tshi sedza tshifhinga nda wana yo no rwa awara ya vhuṱanu. Nyadzani o vha e kati na u bika zwiḽiwa. Ndo mu ṱalutshedza zwo iteaho nga masiari musi ndi tshi ṱangana na houḽa muṱhannga, na ene o pfa o mangadzwa nga heḽo ḽa uri houḽa khaladzi ahuna zwe a ita na nṋe, o mbo ḓi nṱuṱuwedza uri kha ndi ye u humbela pfarelo. Ndo mbo ḓi takuwa na zwenezwo nda ya u ṱoḓa rumu yawe. Ndo swika nda ṱinga-ṱinga ndi tshi khou lingedza u humbula uri yone i ngavha i ifhio. “Hu tou nga ndi hei” ndo humbula nga u ralo ndi tshi khou ya kha iṅwe ya dzirumu. Ndo swika nda khokhonya ha ḓa ha vula muṅwe muṱhannga mulapfu wa u khwaṱha ane tshifhaṱuwo tshawe tsho vha tshi tshiswa, ngoho ndo pfa ndo nyama. Ndo mu vhudzisa uri ha dzuli na muṅwe muthu naa, o mbo ḓi tenda ari u dzula na muṅwe, ndo mu humbela uri kha ambe nae a bve. O dzhena rumuni nga murahu nyana nda vhona hu tshi bvelela houḽa muṱhannga we nda vuwa tsini nae heḽia ḓuvha. Ngoho ndo pfa mbilu yanga I tshi humela vhudzuloni. O ri u vhona uri ndi nṋe a mbo ḓi sinyalala.

“Ni khou ṱoḓa mini fhano?” O amba nga u ralo o gogoḓela vothi o peta zwanḓa. “Ndo ḓa u humbela pfarelo nga hezwiḽa zwo iteaho masiari” Ndo pfa uri khwiṋe ndi u tou amba zwe nda ḓela u fhirisa u ṱwa ndi khou mona-mona. “Zwa vhukuma?” O mphindula nga u ralo a tshi vhonala o mangala. “Ee, u tou amba ngoho nṋe ndo ri ndi tshi vuwa tsini na inwi heḽia ḓuvha nda humbula uri ṱhaṅwe ro eḓela roṱhe, hezwo zwithu zwo vha zwi tshi khou mmbavha nga maanḓa ndi ngazwo ndo amba na inwi nga heiḽa ndila ngauri ndo vha ndi tshi khou ḓivhona mulandu.” “Pfarelo yavho a yo ngo ṱanganedzwa, kha vha ṱuwe” Ee! Na zwino kha hu kundwe hoyu muṱhannga a tshi ṱula, ndo amba nga mbilu musi ndi tshe ndo ima phanḓa hawe ndo sokou mu ruḓela maṱo. “Ndi kho tou humbela vhathu, zwe nda ita zwo vha zwi songo fanela na luthihi, nga maanḓesa musi ro sedza nḓila ye na nthusa ngayo, ngoho ndi nga ita tshiṅwe na tshiṅwe uri ni mpfarele” “U na vhuṱanzi nazwo izwo?”

O vha a tshi khou nwenwela nyana. Nṋe ndo mbo ḓi tenda ndari “Ee!” Ndo vha ndi tshi tou vha na vhutanzi uri zwine a ḓo ri ndi ite zwi ḓovha zwo bvaho ndilani. “Ndi khou humbela uri a ḓibvise na nṋe, ndi khou ṱoḓa uri ri ḓivhane khwiṋe”

Mafhefho nga vhanna! Ndo pfa ndi tshi ḓelwa nga dakalo nyana sa vhunga muṱhannga uyo ovha o vhumbwa zwavhuḓi. O vha e muṱhannga o lapfaho nga nḓila yavhuḓi, mutswu, wa mavhudzi o gerwaho nga nḓila ya vhudele, ndebvu dzo vha dzo tou siiwa nyana nga hafha u ḓela kha mulomo, mano awe ovha a tshi tou vha matshena-tshena iwe vhathu, meme dza mulomo dzone iṱali o vha a tshi tou vha maḓembe.

“Hai, ndi khou hana hezwo.” Ndo fhindula nga u ralo ndi songo vhuya nda thoma nda humbula. Ndo pfa ndi tshi khou ḓivhenga uri ndo fhindulelani nga nḓila iyo. “Arali zwo ralo kha ṱuwe.”

Ndo mu lavhelesa ndi tshi khou lavhelela uri a mmbudze uri u khou swaswa fhedzi-ha ha ngo amba tshithu. Ndo rembuluwa nda nga ndi khou ṱuwa, ndo ḓivhudzisa uri mulandu ndi tshi khou ḓiita dodo nga u rali, hafha a si ḓuvha na ḓuvha hune na wana muṱhannga a ngaho hoyu a tshi khou nkhumbela uri ri bve roṱhe, ndo rembuluwa nda mu sedza nda wana a tshe o ima muṋangoni. “Zwo luga.” “Zwo luga?” “Ee, ri nga bva roṱhe”

O mbo ḓi thoma u ṅwethuwa na zwenezwo. Ndo mbo ḓi rembuluwa ndi tshi khou ṱuwa. O gidima a ḓa kha nṋe a nkhumbela nomboro dza luṱingo. Ndo mu ṋekedza dzone a fhedza a mmbudzisa dzina nda mu ṱalutshedza, u bva hafho a nṱalutshedza uri ene u pfi Roṋewa. Ndo ṅwethuwa nda mbo ḓi humela rumuni yanga.

Ndo vha ndi tshi khou pfa ndo takala vhukuma. Ndo ri u swika Nyadzani a mmbudzisa uri zwo tshimbila hani, nda mu ṱalutshedza zwoṱhe. Ro ṱavha mikosi ra tshina-tshina roṱhe nga dakalo, vhasidzana vha ya zwi ita hezwo. Ro ri ri kati na u pembelela u ri Roṋewa o nkhumbela uri ri ḓibvise luṱingo lwanga lwa lila. Ndo sedza nomboro nda wana ndi sa dzi ḓivhi. Ndo mbo ḓi i fhindula, ndo ri ndi tshi vhudzisa uri ndi nnyi nda wana hu Roṋewa, ngoho ndo pfa na mbilu yanga i tshi tou ṋoka. Ro amba lwa tshifhinga nyana. Ndo ri u fhedza u amba nae nda ṱalutshedza Nyadzani zwoṱhe, zwenezwi ri tshi kha ḓivha kha zwenezwo, mulaedza wo mbo ḓi dzhena kha luṱingo lwanga, ndi tshi lavhelesa nda wana hu ene Roṋewa futhi, hezwo ndo nga ndi sa fa dakalo. Mulaedza wovha u wa uri ndi eḓele zwavhuḓi.